กาแฟ COE คืออะไร อร่อยและดีแค่ไหน?? แล้วจะมีส่วนช่วยในการตัดสินกาแฟไทยได้อย่างไร?

ใกล้งาน Thailand Coffee Fest 2018 ในเดือนมีนาคมนี้ จะมีการประกวดสุดยอดกาแฟไทย โดยใช้หลักของ COE มาเป็นเกณฑ์คัดเลือก แล้ว COE คืออะไร จะช่วยพัฒนากาแฟได้อย่างไร??

เมื่อปลายปี 2016 ผมได้มีโอกาส ร่วม Workshop ที่เรียกว่า COE Cupper Camp ที่ทาง Pacamara เป็น Host ในการจัด โดยมีเพื่อน กาแฟ คนไทย 5-6 ท่าน และ คนเกาหลี 1 ท่าน มาร่วม Workshop กัน

ชาวคณะ COE Cupper ครั้งแรก ที่ Pacamara

เมื่อก่อน ในเมืองไทย รู้สึกจะมีพี่ซาน แห่ง Pacamara คนเดียวนี่แหละ ที่มี ส่วนร่วม กับ COE ในการร่วมตัดสินการประกวดกาแฟ COE ในระดับโลก

COE คืออะไร “Cup of Excellence” เป้นการประกวดกาแฟ ที่จัดขึ้นโดยหน่วยงานที่ชื่อว่า ACE (Alliance of Coffee Excellence) ที่มีการเริ่มต้นจากประเทศ บราซิลในปี 1999 ด้วยเหตุที่ว่า มีคนกาแฟกลุ่มนึง อยากพัฒนากาแฟที่มีคุณภาพสูง ซึ่งโดยปกติกาแฟบราซิลคนทั่วโลก มักมองว่าเป็นกาแฟ เกรดคอมเมอร์เชียล เน้นปริมาณ แต่คุณภาพไม่สูง

ตัวอย่างกาแฟ ที่นำมา Cupping

โดยเริ่มต้นการประกวดกันที่บราซิลก่อน เรียกว่า Best of Brazil โดยพัฒนา Platform มาจากทาง SCAA ในมี่สุดก็แพร่หลายในกลุ่มประเทศแถบ อเมริกาใต้ อเมริกากลาง และแอฟริกาบางประเทศ ซึงปัจจุบัน มี COE 14 ประเทศ และมี 15 การประมูล ที่บราซิล มี 2 ครั้ง รายละเอียดหาดูเพิ่มเติมได้ที่ https://www.allianceforcoffeeexcellence.org/en/

COE ให้ความสำคัญทุกขั้นตอน / การบด กาแฟต้องเท่ากัน ห้ามเคาะเศษจากเครื่องบดลง / การเทน้ำ พร้อมกัน เท่าๆ กัน ไล่เรียงลำดับ กาแฟ 1 ตัวอย่างใช้ 2 แก้ว / เวลาเบรก ต้องทำไล่ลำดับเช่นกัน ค่อนข้างละเอียดมาก ทั้งนี้เพื่อให้เกิดความยุติธรรมมากที่สุดสำหรับกาแฟของเกษตรกร

ซึ่งเรื่องราวที่ผมได้ฟังมา จาก อ.ที่เป็น Director ในตอนนั้นเล่าให้ฟังก็คือ พอเริ่มมีการประกวด และมีการซื้อขายโดยการประมูลทำให้ เกษตรกร ตั้งใจในการปลูกและพัฒนาการแปรรูปมากขึ้น เกษตรกรสามารถเปลี่ยนแปลงชีวิตไปในทางที่ดีขึ้น จากมูลค่าที่พวกเขาได้รับ ราคากาแฟสามารถขายได้เพิ่มขึ้น 3-4 เท่าตัว จากเดิม หรืออาจจะมากกว่านั้น

อ.Sherri เป็นผู้หญิงคนเดียวที่เคยเป็น Head Judge ของ COE ประสบการณ์มหาศาล มากกว่า 10 ปี ส่วนเคยเล่าให้ฟัง ถึง เกษตรกร ชาว เอลซัลวาดอร์ ว่าเค้าตั้งใจทำกาแฟมาอย่างดี ปีแรกพลาดไป เนื่องจากเจอ Defects ในการ คัปปิ้ง แต่ก็ไม่ท้อ อีกปีมาแก้ตัวใหม่ แล้วชนะเลิศเป็น อันดับ 1 ทุกคนดีใจกันยกใหญ่ นี่แหละคือจุดที่จะเปลี่ยนชีวิตของเค้าเลยทีเดียว

พูดถึง ความยุติธรรมในการตัดสิน COE ใช้คนเป็น Judge จำนวนมากจากทั่วโลก ร่วมทั้ง จากประเทศไทย มากกว่า 20 คน ในแต่ละครั้งการประมูล โดย Judge เหล่านี้คือ อาสาสมัคร ที่จะเข้าร่วม ทาง COE ออกค่าใช้จ่ายที่พักให้ แต่ต้องเดินทางไปเอง เงื่อนไขของ Judge คือต้องผ่าน COE Cuppper camp เพื่อ calibrate และ เรียนรู้ถึงหลักการ ในการ Cupping ของ COE

ช่วงสำคัญหลังจาก Cupping คือการ Calibrate คะแนนของแต่ละท่าน ว่ามีใครหลุดค่าไปมากน้อยแค่ไหน

ซึ่งเคยคิดเล่นๆ ว่า ทางเมืองไทยมี องค์กรกลาง ที่สามารถ จัดงานประมูลลักษณะนี้ คงจะยกระดับกาแฟไทย ให้ได้มาตรฐานและเป็นที่แพร่หลาย ในบ้านเรา รวมถึง ผู้บริโภคทั่วไป จะได้รู้จักการดื่มกาแฟพิเศษ มากขึ้นนั้น โดยที่ไม่ต้องไปพึ่งพึง หรือเสียค่าใช้จ่ายแพงๆ ในการส่งกาแฟไปตรวจให้คะเเนนเองจาก องค์กรที่ อเมริกา ก็อาจจะเป็นได้

ACE Head Office ที่ Portland ช่วงปี 2017 ก่อนงาน Expo ที่ Seattle

ห้อง Cupping ที่ ACE Head Office Portland

หลังงาน Thailand Coffee Fest 2018 เราคงได้สัมผัสกับกาแฟไทยคุณภาพ ที่ได้เเนวทางการตัดสินที่เป็นสากลอย่าง COE แล้วจะรู้ว่า อร่อยและดีแค่ไหน??